Vrasjet masive të civilëve nga duart e trupave amerikane në Vietnamin jugor në vitin 1968 prodhuan My Lai, një legjendë për amerikanët që kryen një luftë mizore. Çfarë ndikimi ka trashëgimia e My Lai sot?
Më 16 mars 1968, një kompani ushtarake e re u vendos në një zonë të populluar në veri-lindje të bregdetit të Vietnamit jugor duke sulmuar luftëtarët Viet Cong.
Në vend të tyre, ata gjetën civilët. Trupat amerikane therën gratë, të moshuarit dhe fëmijët, duke ua prerë duart, fytin dhe duke i vrarë fshatarët me armë zjarri dhe granata, raporton “DW”, transmeton Periskopi.
Ushtria amerikane i mbuloi këto vrasje dhe e ngjyrosi këtë ngjarje makabre si një fitore. Publiku amerikan për këtë ngjarje u njoftua një vit më vonë, kur gazetari i pavarur Seymour Hersh tërhoqi kapakun nga tregimi i masakrës My Lai.
“Shumë u grumbulluan në grupe të vogla dhe u vranë, të tjerët u hodhën në një gropë kullimi në një anë të fshatit dhe u qëlluan, shumë të tjerë u qëlluan me armë në shtëpitë e tyre ose pranë tyre,” shkroi Hersh disa vite pasi kishte raportuar herë pas herë rreth vitit 1972 në revistën “The New Yorker”.
Për fund, gjashtë të gjykuarit nga kompania, vetëm njëri – Lejtnant William L. Calley, Jr. ishte shpallur fajtor për vrasjen e 22 njerëzve. Numri zyrtar i vietnamezëve i të vdekurve në My Lai dhe fshatrat fqinje është gdhendur në një mur mermeri të zi me emrat e 504 njerëzve, duke filluar nga moshat e foshnjeve e deri tek njerëzit në 80-tat e tyre.
“Shumica e masakrave të tmerrshme që kemi janë në luftime. Kjo nuk ishte aspak e afërt me luftën, kjo po kryhej vetëm në një fshat,” tha për “DW”, Hersh.
“Mendoj se amerikanët në vitin 1968 kishin humbur besimin në ushtri si një institucion pas masakrës së My Lai,” tha historiani Fred Borsch.
Pas masakrës My Lai, Shtetet e Bashkuara u përpoqën të bëjnë gjithçka për të parandaluar mizoritë e ardhshme, thotë Anthony Cordesman, kryetari Arleigh A. Burke – Qendrës për Studime Strategjike dhe Ndërkombëtare me seli në Uashington.
“Sapo të ndodhte, duhet të bënit gjithçka që mundesh për të siguruar që nuk do të ndodhte më,” thotë ai.
My Lai mund të jetë i jashtëzakonshëm kur vjen puna te shkalla e dhunës së keqe, por kjo nuk do të thotë se Amerika ka gjetur busullën e saj morale, thotë Hersh.
Për familjet e qindra civilëve që humbën jetën pesë dekada më parë në My Lai ose ata që vazhdojnë të paguajnë çmimin e konflikteve të armatosura të Shteteve të Bashkuara sot, mësimet nga një kapitull i errët në historinë amerikane ekziston një ngushëllim i vogël./Periskopi/
